30 czerwca - 9 lipca 2017

Oskar Zięta

twórca wystawy Oskar Zięta wystawa z cyklu Polskie Projekty Polscy Projektanci

Urodzony w 1975 roku projektant, jest z zawodu architektem. Po ukończeniu technikum elektronicznego w Zielonej Górze wybrał architekturę na Politechnice Szczecińskiej (obecnie Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie). Po studiach w Polsce wyjechał na stypendium do Szwajcarskiego Instytutu Technologicznego ETH (Eidgenössische Technische Hochschule) w Zurychu, gdzie uzyskał tytuł doktora. Pracował jako asystent w katedrze Computer Aided Architectural Design na tej uczelni. Jako architekt i projektant procesów, prowadzi kierunek Wzornictwo Przemysłowe na wydziale SOF (School of Form w Poznaniu). Założone przez niego transdyscyplinarne studio projektowo­ badawcze Zieta Prozessdesign zajmuje się rozwojem własnych, przyrostowych, dopasowanych i ultralekkich technologii stabilizacji: FiDU i 3+ oraz ich zastosowaniem w nowoczesnej architekturze, inżynierii i dizajnie. Projekty Zięty znajdują się m. in. w zbiorach: Muzeum Miedzi w Legnicy, Badisches Landmuseum w Karlsruhe, Centre Pompidou w Paryżu, Muzeum für Gestaltung w Zurychu.

Ludwig Mies van der Rohe zwykł mawiać : “less is more”. Oskar Zięta mówi raczej: "wszystko, czego ci trzeba, to mniej" (“All you need is less”) i doprecyzowuje aforyzm niemieckiego architekta słowami: “mniej wagi, więcej możliwości”.

To właśnie pomysł, by ograniczyć wagę – tak fizyczną (ciężar), jak i wirtualną (rozmiar danych) projektowanych obiektów, zaowocowały innowacyjnym wynalazkiem technologii FiDU (wolne deformowanie wewnętrznym ciśnieniem), która powstała na przecięciu dizajnu, rzemiosła i sztuki. Prostota i innowacyjność zaprojektowanych z jej użyciem obiektów zapewniły Oskarowi Zięcie liczne nagrody i uznanie. Artysta zdobył między innymi: Red Dot Design Award (2008), Schweizer Design Preis (2008), Nagrodę Niemieckiej Rady Wzornictwa (German Design Council Prize, 2009), MUST HAVE Design Łódź (2011) czy Audi Mentor Prize (2011), a brytyjski magazyn "Wired” nazwał jego projekty "meblami przyszłości".

Technologia FiDU w pierwszej kolejności znalazła zastosowanie w projektach mebli. W 2008 roku Zięta wprowadził na rynek swoje pierwsze produkty: stołek "Plopp" (czyli "polski ludowy obiekt pompowany powietrzem") oraz limitowaną wersję krzesła "Chippensteel". Choć są lekkie i z wyglądu przypominają plażowe zabawki, wykonane zostały z wycinanej laserowo stali. Wśród ich zalet Zięta wymienia "zwiększoną wydajność produkcji, możliwość pełnego recyclingu, czystość formy" oraz niezwykłą wytrzymałość.

Inspirowany formą polskiego tradycyjnego ludowego zydla, "Plopp" przyniósł autorowi rozgłos, liczne nagrody i trafił m.in. do stałej kolekcji Centre Pompidou w Paryżu jako jedno z dwunastu krzeseł, które zmieniły współczesny dizajn. "Plopp" stanowił dla Zięty test nowego podejścia do projektowania, określanego przezeń mianem Prozessdesign. Sam artysta mówi o nim następująco: "Ostateczna forma podąża za procesem produkcyjnym. Moją rolą jest projektowanie wydajnych procesów z użyciem innowacyjnej technologii, a estetyka i funkcja to jej pochodne".

W dizajnie według Zięty, opartym na pojęciu procesu, przeplatają się ze sobą technologia, materiałoznawstwo, inżynieria, ale także sztuka. Stąd obecność jego projektów na wielu wystawach (m.in. w Cardi Black Box Gallery w Mediolanie podczas Salone 2011 i w Stilwerk Limited Editions Gallery w Hamburgu, 2011) i festiwalach dizajnu. W 2010 roku, podczas London Design Festival, z 20­metrowych nadmuchiwanych elementów artysta stworzył na dziedzińcu Victoria Albert Museum oryginalną fontannę "Blow and Roll". Dzieło projektanta dopełniają wielkoskalowe obiekty w przestrzeni Wrocławia i Warszawy (Nawa, Wir).